آپاراتwhatsappاینستاگرام

آنچه باید درباره پوکی استخوان بدانیم

آنچه باید درباره پوکی استخوان بدانیم
پوکی استخوان با نام علمی استئوپروز یک اختلال اسکلتی محسوب می شود که اغلب در دوران پیری بروز می نماید و خصوصیت بارز آن کاهش استحکام استخوان بوده و شخص را در معرض بروز شکستگی قرار میدهد.
لایه خارجی استخوان ها جنسی سفت و محکم دارد که به آنها استخوان متراکم گفته می شود. اما لایه داخلی استخوان در مقایسه با لایه خارجی آن از تراکم کمتری برخوردار است و به سبب داشتن سوراخ های زیادتر همچون اسفنج، استخوان اسفنجی نامیده می شود. هورمون هایی نظیر استروژن، هورمون رشد و تسترون کمک می کنند تا تعداد فعالیت سلول های استخوان ساز در مقابله با سلول های استخوان خوار بیشتر شود و بدین ترتیب بیشتر به جای اینکه استخوان از بین بروند ساخته می شوند.
دویدن و تمرینات ورزشی باعث می شوند استخوان ها محکم تر و قوی تر شوند. در بدن انسان استخوان ها به طور مرتب ساخته شده و از بین می روند. پوکی استخوان عارضه ای است که در آن استخوان ضعیف شده و با کوچکترین ضربه ای به راحتی دچار شکستگی می شود. استخوانی که سالم است به اندازه کافی سفت و محکم بوده و می تواند در برابر فشار و ضربه مقاومت کند در حالی که استخوان های افرادی که دچار پوکی استخوان هستند به طور غیر طبیعی باریک است و در لایه اسفنجی آن سوراخ های بزرگتری وجود دارد. پوکی استخوان معمولا در لگن، مچ دست و ستون فقرات رخ می دهد.
با تستی به نام سنجش تراکم استخوان (BMD) که از مقایدر بسیار کم اشعه ایکس برای اندازه گیری تراکم استخوان استفاده می کنند و بر اساس اعداد تست نتیجه گیری می کنند آیا تراکم استخوان کمی پایین است و فقط رژیم مناسب، ورزش و پرهیزهای خاص لازم است یا اینکه شخص مبتلا به پوکی استخوان می باشد و نیاز به درمان های داروئی برای این منظور دارد.

در بیماری های زیر احتمال پوکی استخوان بیشتر است:

  • بیماری گوارشی منجر به سوء جذب مانند بیماری سلیاک، بیماری های التهابی روده و عدم تحمل به لاکتوز
  • سطح پایین تستوسترون در مردان
  • آمنوره (قطع عادات ماهانه در زنان)
  • وجود بیماری مزمن مانند روماتیسم مفصلی یا بیماری لوپوس یا نارسایی مزمن کبد
  • کم کاری غده تیروئید
  • بی حرکتی طولانی مدت مانند کسی که سکته مغزی کرده است
  • پرکاری غده پاراتیروئید
  • سرطان سینه در زنان و سرطان پروستات در مردان
  • بی اشتهایی عصبی

دیگر عوامل اصلی پوکی استخوان شامل موارد زیر می باشند:

  • عدم فعالیت بدنی
  • افزایش سن
  • برهم خوردن تعادل هورمونی
  • استفاده طولانی مدت از برخی داروها
  • مصرف استروئید
  • سطوح پایین ویتامین D
  • اضطراب احساسی
  • کمبود مواد غذایی ضروری

ورزش و پوکی استخوان:

ورزش در پیشگیری و درمان بیماری پوکی استخوان نقش مهمی ایفا می کند. ورزش منظم علاوه بر تاثیری که برروی عضلات بدن دارد، باعث حفظ و یا حتی افزایش قدرت و استحکام استخوان ها نیز می گردد. ورزش با تقویت عضلات و استخوان های بدن و بهبود تعادل، احتمال زمین خوردن اشخاص و شکستگی های متعاقب آن را به حداقل می رساند. ورزش با مصرف استروژن و یا سایر داروهایی که برای افزایش تراکم و قدرت استخوان ها تجویز می شوند، تداخلی ندارد. استفاده از ورزش در کنار یک رژیم غذایی صحیح و داروهایی که پزشک متخصص تجویز می کند، باعث تقویت اثر هرکدام از عوامل یاد شده می گردد. ورزشهای سودمند برای پیشگیری از پوکی استخوان شامل ورزش های متحمل وزن نظیر پیاده روی، دویدن نرم، طناب زدن و اسکی هستند. شنا و دوچرخه ورزش های خوبی هستند، ولی به اندازه ورزش های همراه با تحمل وزن برای استخوان مفید فایده نیستند.

ورزش و پوکی استخوان پیشرفته:

در مراحل پیشرفته بیماری، حتی وزن بدن هم می تواند باعث فشار آوردن به مهره ها و شکستن آنها شود. بنابراین در این مرحله از بیماری باید از انجام ورزش های متحمل وزن اکیدا خودداری گردد. بهتر از ورزش های هوازی نشسته و آرام مانند ورزشهایی که با کمک یک صندلی انجام می شوند و یا دوجرخه ثابت استفاده گردد. فعالیت های فیزیکی که دارای چرخش، خم شدن یا ضربه شدید هستند، نباید انجام شوند.
در نهایت، آموزش نحوه انجام صحیح ورزش بسیار اهمیت دارد. برنامه ورزشی باید طوری تنظیم شود که خطر زمین خوردن به حداقل برسد.

درمان پوکی استخوان:

برای درمان پوکی استخوان می‌توان از روش‌های مختلفی اقدام کرد. اگر پوکی استخوان در حد خفیف باشد، انجام ورزش‌هایی که به تقویت استخوان‌ها و تحمل راحت‌تر وزن بدن کمک می‌کند، می‌تواند در افزایش تراکم استخوان‌ها مؤثر باشد. افزایش جذب کلسیم از مواد غذایی و احتمالاً مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D هم می‌تواند به ساخته شدن استخوان بیشتر و یا حداقل جلوگیری از پوک شدن بیشتر استخوان‌ها کمک نماید. علاوه بر آن، چند مورد دارو هم برای کند کردن روند کاهش تراکم استخوان‌ها و افزایش ساخته شدن آن، عرضه شده است. اگر چه تراکم استخوان‌ها معمولاً بعد از درمان به حالت طبیعی اولیه باز نمی‌گردد، اما خطر بروز شکستگی استخوان به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا می‌کند.